Thuis gedragen we ons anders dan op het werk. En onder vrienden zijn we anders dan bij familie. Dat herkennen we denk ik allemaal. Maar voelt het leven als een toneelstuk waarin je alle rollen moet spelen, dan kost dat veel energie.

Laatst had ik een cliënt en die zei: ‘Ik ben mezelf kwijt.’ Dus ik spring op en ga als een gek in allerlei hoeken en gaten van mijn coachruimte zoeken.
Hij: ‘Wat doe jij nou?’
Ik: ‘Ik ben jou aan het zoeken…..’
Hij: ‘Doe normaal.’
Ik: ‘Jij zegt dat je jezelf kwijt bent, dus wat zeg je eigenlijk?’
En dan vertelt ie langzaam maar zeker hoe hij een zeer succesvolle baan in de financiële sector heeft, omdat zijn ouders dat zo graag wilden. Maar dat het gevoel dat hij er helemaal niet thuis hoort steeds sterker wordt.

Niet jezelf zijn kost veel energie. Je moet steeds scannen wat andere mensen vinden en je eigen gevoelens onderdrukken.

Net doen alsof we iets fán-tás-tisch vinden terwijl we er niets aan vinden, of proberen bij een groep te horen die ons niet past, kost veel energie. Onderzoek maakt duidelijk wat de consequenties kunnen zijn: hoe sterker werknemers hun eigen gevoelens moeten onderdrukken om erbij te horen, des te meer risico ze lopen op burnout, angsten en psychosomatische klachten. Wat ik in mijn praktijk nogal eens meemaak, is dat zo’n persoon aan het einde van het coachtraject wel volledig gereïntegreerd is qua urenbelasting, maar vervolgens op zijn werkplek mentaal niet meer in het zadel komt. De persoon ‘heeft zichzelf teruggevonden’ en komt daarmee tot de ontdekking dat hij en het bedrijf geen match meer zijn.

Authenticiteit? Wat is dat?

‘Wees jezelf’ wordt heel makkelijk gezegd. Maar hoe kunnen we nou objectief vaststellen dat iemand ‘zichzelf’ is? Hier is in de laatste jaren veel onderzoek naar gedaan. Waar onderzoekers het over eens zijn, is dat iemand die authentiek is, weet wie hij is, zichzelf accepteert en zich gedraagt op een manier die dat uitdrukt. Zo is volgens de Amerikaanse onderzoekers Michael Kernis en Brian Goldman authenticiteit een combinatie van vier vaardigheden:
1. Bewustzijn. Weten wie je bent. Je bewust zijn van je sterke en zwakke kanten, je emoties, je verlangens en gedachten. Dat gaat van weten welke kleren je mooi vindt tot je neiging tot terugtrekken bij ruzies. Ook ben je je bewust van verschillende delen van jezelf die met elkaar in conflict zijn; bijvoorbeeld omdat je enerzijds wilt sporten en anderzijds liever op de bank hangt. Ook weet je je minder rooskleurige kanten van jezelf, je ongeduld, chagrijnigheid of sarcasme.
2. Objectief kunnen kijken naar alle informatie die iets over jezelf zegt. Zonder die te verdraaien, negeren of overdrijven. Bv. door kritiek serieus te nemen i.p.v. in de verdediging te schieten of door de pijn van afwijzing onder ogen te zien i.p.v. net te doen alsof het je niks kan schelen.
3. Gedragsauthenticiteit: je waarden, behoeften en voorkeuren een plek geven in je leven en uitdragen. Dit is waar we aan denken bij ‘jezelf zijn’. Maar om dit te kunnen, heb je de eerste twee vaardigheden hard nodig.
4. Jezelf laten zien in je relaties met anderen. Bijvoorbeeld door aan anderen te vertellen wat je behoeften zijn en wat er in je omgaat – ook als je daarmee anders blijkt te zijn dan anderen.

Hoe authentieker, hoe gelukkiger

Diverse onderzoeksteams hebben de afgelopen jaren talloze positieve effecten van authenticiteit vastgesteld. Hoe authentieker, hoe
• meer tevreden met hun leven en hun relaties
• minder negatieve gevoelens
• hoe zelfverzekerder
• hoe minder afhankelijk van de goedkeuring van anderen
• extraverter, vriendelijker, verantwoordelijker en opgewekter
Kortom: hoe meer we onszelf (kunnen) zijn, hoe fijner we het leven vinden.

Simpel: gewoon jezelf zijn dus.

Nou…… dat is dus moeilijker dan je denkt. Er is namelijk nog een andere sterke kracht die ons stuurt en die ook een groot effect heeft op ons welzijn. Dat is onze ‘behoefte om erbij te horen’. Hebben we het gevoel er niet meer bij te horen, dan kan ons leven zinloos gaan aanvoelen, daalt ons zelfvertrouwen en neemt de kans op depressie toe.
De behoefte om jezelf te zijn staat soms lijnrecht tegenover het verlangen om ergens bij te horen.
Zo passen we ons aan onze omgeving aan. Dit proces begint al op jonge leeftijd bij je ouders. In de eerste 6 levensjaren leren kinderen wat ze zelf ergens van vinden, waardoor ze op hun eigen gevoelens durven te vertrouwen. Hoe beter ouders omgaan met de balans tussen de gevoelens van hun kind en hun eigen gevoelens , hoe beter kinderen dat leren. Als een kind te vaak een compromis zoekt tussen zijn eigen emoties en de band met zijn ouders, en als dat steeds strijd oplevert, dan maakt het kind een keuze en past zich aan. En daarmee start het interne mechanisme van steeds invullen wat je denkt dat de ander wil. Waar veel ouders nogal eens de bocht uitvliegen is in het oordelen, controle uitoefenen en de gevoelens van kinderen ontkennen. ‘Stel je niet aan…’ of ‘Doe eens normaal…’

Zo ‘moet’ je zijn.

Behalve onze ouders zijn er nog meer invloeden die ons van onszelf kunnen doen afdrijven. Groepsnormen op school en op het werk bijvoorbeeld. De druk om de perfecte ouder te zijn of de perfecte werknemer die zonder klagen extra uren maakt. Verwachtingen van de maatschappij en in de media over wat ‘goed’ en ‘succesvol’ is: een relatie, een mooi huis, geweldige seks, leuke dingen doen in je vrije tijd, veel vrienden. En over wat de ‘juiste’ gevoelens zijn: opgewekt zijn, dapper doorstrijden, niet klagen, je niet slecht of ongelukkig voelen. Zo leven veel mensen hun leven hoe het ‘zou moeten zijn’. Facebook staat er vol mee….. En lukt het niet, dan nemen we het onszelf kwalijk.

De weg naar jezelf terugvinden.

Er is hoop. Zelfs als je jezelf helemaal kwijt bent, kun je de weg weer leren terugvinden. Om weer te leren luisteren naar je innerlijke stem is het vooral belangrijk stil te staan bij gevoelens en emoties. Wat vind je prettig? Wat maakt je blij of verdrietig? Waar maak je je kwaad over en waar gaat je hart sneller van kloppen? Als Body & Mind Language Coach/Trainer begeleid ik mensen hierin niet alleen via gesprekstechnieken, maar vooral ook om weer te leren luisteren naar het lichaam. Wat vertelt dat samengeknepen gevoel in je keel, die knoop in je maag, dat gevoel van spanning en onrust. Deze signalen geven een schat aan informatie over wie je bent. Een van de eerste dingen die ik mensen leer, is regelmatig stil te staan bij wat je ervaart en voelt. Aangezien we allemaal naar de wc gaan, noem ik dat de wc-oefening. Ga even rustig zitten, breng je aandacht naar je ademhaling en je lichaam en stel jezelf de vraag: ‘Hoe gaat het met me? Gevoelens, gedachten, fysieke signalen?

Betekent dit dan dat we alleen nog maar naar onszelf moeten luisteren?

Nee, natuurlijk niet. Je nooit door anderen laten raken of naar ze luisteren, is net zo vreemd als je altijd aanpassen aan anderen. Het is eerder dat hoe steviger je geankerd bent in jezelf en achter je eigen opvattingen staat, hoe meer je juist aan anderen kunt geven en echt naar ze kunt luisteren. Zonder bang te zijn om jezelf kwijt te raken.

Met warme groet,

Lianne
________________________________________
Wil je een stap zetten om meer jezelf te kunnen zijn? Maak een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek. Want samen die stap zetten, is vaak veel makkelijker én leuker dan alleen.

Bronnen o.a.: B. Goldman, S. Maddox, Authenticity in the house; A. Mengers, the benefits of being yourself; Psychologie magazine februari 2016.