Het hele leven bestaat uit keuzes. Zodra je opstaat begint het al: ‘Wat trek ik aan vandaag? Wat zal ik eten? Waar ga ik naar toe? Zeg ik ja of nee? Zal ik stoppen of doorgaan? Moet ik blijven of weggaan?’ Zo kan ik nog wel even doorgaan. We maken zoveel onopvallende keuzes op een dag, dat we ons niet eens meer realiseren dat het keuzes zijn. ‘Dat doe je gewoon,’ zeggen we dan. Misschien is er wel niks gewoons aan. Een volgende dwaling is dat we onszelf wijsmaken dat we kiezen met ons verstand. ‘Ik heb alles goed overdacht, voors en tegens op papier gezet en een rationele beslissing genomen,’ wordt er dan gezegd. Ja, ja, denk ik dan. Er bestaat helemaal niet zoiets als een rationele beslissing. Elke rationele beslissing wordt vliegensvlug getoetst aan je gevoel. Al vind je jezelf nog zo’n rationeel persoon! Op basis van onze persoonlijke normen en waarden hebben wij gedachten en gevoelens die tezamen tot een beslissing komen. Althans, zo eenvoudig zou het moeten zijn.
Hoe kies je de juiste keuze?
Hoe komt het dan dat ik de laatste tijd veel cliënten heb met keuzestress! Dan heb ik het niet over keuzes als: ‘Wat trek ik aan?’. Maar keuzes op het gebied van: studie, loopbaan, relatie, verhuizen en in conflictsituaties. Tegen de tijd dat zo’n cliënt bij mij in een intake zit, is hij of zij vaak al horendol van zichzelf geworden. Ik vergelijk het met een rotonde. Ze rijden constant dezelfde rondjes en kiezen geen afslag. Op die rotonde is het zwaar: piekeren, tobben, huilbuien, energieverlies, angstgevoelens tot paniekaanvallen aan toe. De goedbedoelde mening vanuit de omgeving maakt het er meestal niet makkelijker op. Want stel je voor dat je wat anders kiest dan het advies, dan stel je die persoon ook nog teleur!
Er zijn cliënten die niets liever willen dan dat ik ze even vertel wat ze moeten doen. De verlossing! Het eerste wat ze dan te horen krijgen, is dat dat het laatste is wat ik ga doen. Sterker nog, ik ben meningloos op het vlak van de inhoud. Als coach vind ik het mijn verantwoordelijkheid om iemand te begeleiden naar een intrinsieke keuze. Een keuze waar de persoon met hart en ziel achter kan staan. Welke keuze dat is, is voor mij niet relevant. Waar de grootste uitdaging ligt, is het kiezen met ‘hart en ziel’. Belemmerende overtuigingen als: ‘Doen zoals het hoort.’ ‘Ik wil de ander niet teleurstellen.’ ‘Ik weet nu wat ik heb.’ ‘Ik ben gewend om te doen wat de ander wil.’ zitten de persoon in de weg om te komen bij zichzelf, zijn eigenwaarde en de verbinding met zichzelf. In mijn behandeling ligt dan ook de nadruk op het herstellen met de verbinding met zichzelf. Ik heb namelijk het volste vertrouwen dat als dat hersteld is, dat de persoon dan de juiste keuze voor zichzelf maakt.
Deze cliënten waren mijn inspiratiebron tot het schrijven van dit blog. Ik heb zelf totaal geen moeite met het nemen van beslissingen en dan intrigeert het mij als een ander dat wel heeft. ‘Wat geloof ik dat ik een keuze maak?’ was de vraag die ik mijzelf stelde. Zo kwam ik tot de volgende inzichten:
1. Gedachten hebben duizenden bezwaren. Gevoel heeft slechts één voorkeur.
Onze gedachten maken vaak de zaken nodeloos complex. Ik zeg wel eens dat ik in mijn hoofd een board of directors heb zitten. Ongelofelijk hoe al die verschillende delen met elkaar in discussie kunnen zijn. De pleaser wil iedereen te vriend houden, de controlefreak wil alles naar zijn hand zetten, de beschermer wil geen risico nemen, de ambitieuze wil juist voorwaarts en het innerlijke kind wil geknuffeld en gewaardeerd worden. Nou, probeer dan maar eens een beslissing te nemen. Het werken met Voice Dialogue heeft mij geholpen om de CEO te worden van mijn board of directors en komen we gezamenlijk tot een beslissing die voor alle delen goed voelt. Want al zijn er nog zoveel gedachten, het gevoel heeft slechts één voorkeur. Let wel: dan heb ik het over het diepe innerlijke gevoel vanuit eigenwaarde en verbinding. Niet het gevoel vanuit de pleaser, controlefreak of welk deel dan ook. Hoe meer ik daarop ging vertrouwen, des te makkelijker mijn keuzes werden. Wat zegt jouw gevoel? Wat wil je nu werkelijk? Wees moedig en kies daarvoor! Je gevoel heeft het zelden bij het verkeerde eind.
2. Wat je niet oplost, blijft je achtervolgen.
Soms kies je voor de makkelijkste weg. Ik hoop voor je dat die weg je brengt wat je verlangt. Mijn ervaring is dat wat je niet oplost, je blijft achtervolgen. Misschien in dezelfde situatie, misschien in een nieuwe. Misschien in dezelfde baan of relatie, misschien in een nieuwe. Dit is de gedreven manager die zich telkens weer irriteert aan de passiviteit van zijn team. Of de vrouw die zegt: ‘Ik val op de verkeerde mannen.’ Eén ding is zeker: alles wat je nu oplost, is geen uitdaging meer in de toekomst!Vlucht niet weg voor een uitdaging, maar ga deze aan. Als je je uitdaging hebt overwonnen, wordt deze automatisch een nieuwe vaardigheid.
3. Controle is een illusie.
Lekker hé, controle. Ik dacht vroeger ook altijd dat als ik alles onder controle had, dat dan mijn leven op rolletjes zou lopen en ik daarmee gelukkig zou zijn. Wauw! Wat een illusie. Ten eerste omdat controle over de omgeving sowieso onmogelijk is. Je weet niet hoe een ander gaat reageren dus houd op met je zodanig aanpassen dat je hoopt dat de ander reageert zoals jij verwacht. Kansloos! Ten tweede omdat controle over jezelf een veel interessantere uitdaging is. Kun jij in bepaalde situaties kiezen hoe je wilt reageren, kiezen of je de strijd aangaat of zwijgt, kiezen of je ja of nee zegt, kiezen om ondanks angstige gevoelens toch iets te doen? Dat is volgens mij veel zinvollere controle. Dan pas heb je regie over jezelf en de keuzes die je maakt.
4. Je maakt altijd de beste keuze die op dat moment tot je beschikking staat.
Keuzes zijn lastig, want je wilt de zekerheid dat je de juiste keuze maakt. En aangezien daar geen garantie voor is, blijf je twijfelen. ‘Als je alles van tevoren wist, was het geen kunst om rijk te worden,’ zei mijn moeder altijd. Er is geen garantie dat je het juiste kiest. Er is maar één garantie: geloven dat je op basis van alle informatie die je op dit moment hebt, je de juiste keuze maakt. Vanaf de dag dat ik dit inzicht geïntegreerd had, heb ik nooit meer achteraf spijt gehad van een keuze, maar begrip voor mijzelf op dat moment. Hoe vaak heb jij gevoelens van spijt, schuld of schaamte?
5. Als je niet kiest, wordt er voor je gekozen.
Niet kiezen is ook een keuze. Soms is het goed om niet te kiezen, bijvoorbeeld als je meer informatie nodig hebt of ervaring op te doen. Maar maak uiteindelijk wél een keuze. Als je namelijk geen keuze maakt, dan wordt er op den duur voor jou gekozen. Want de acties van anderen beïnvloeden automatisch jouw situatie. Mijn ervaring is dat er dan machteloosheid kan ontstaan waar je onzeker of zelfs depressief van kan worden. Je eigen keuzes maken en daar de verantwoordelijkheid voor nemen geeft energie, kracht en positiviteit.
6. Je krijgt meestal spijt van de dingen die je niet doet.
Vaak kiezen we voor zekerheid, voor dingen die we gewend zijn. Dan weten we in elk geval wat we kunnen verwachten. Dan worden we niet teleurgesteld. Helaas komt die teleurstelling wel vaak achteraf. Als je aan iemand op zijn sterfbed vraagt waar hij of zij het meeste spijt van heeft, dan zijn het bijna altijd dingen die hij of zij niet gedaan heeft. Ook dit is voor mij een inspiratiebron om keuzes te maken. Bij twijfel ga ik in meditatieve staat en stel mijzelf voor dat ik op mijn sterfbed lig en dan kijk ik als het ware terug op de film van mijn leven. Wat komt er dan voorbij? Hoe voelt dat? En dan laat ik het gebeuren. Na deze oefening weet ik mijn antwoord en daar vertrouw ik dan ook volledig op. Ongeacht wat mijn gedachten me dan nog te melden hebben. De belofte van het nieuwe inspireert mij. De bekendheid met het oude wordt al gauw saai.
7. Je kunt niet iedereen tevreden houden.
Iedereen in je omgeving heeft wel een mening over wat je moet doen. Het is goed om mensen om advies te vragen, maar jij bent de expert van je eigen leven. Je kunt de belangrijke beslissingen niet aan anderen overlaten, noch kun je iedereen tevreden houden. Verandering heeft moed nodig en de hoogste vorm van moed is te kiezen voor wat jou gelukkig maakt. En als jij gelukkig bent en lekker in je vel zit, heeft dat meestal een positief effect op je omgeving. Anderen teleurstellen is niet fijn, maar jezelf teleurstellen is nog minder fijn. Als je altijd ja zegt tegen anderen, zeg je uiteindelijk nee tegen jezelf.
Tot slot
Ik hoop dat deze inzichten je helpen de juiste keuze te maken. In het kader van kiezen met ‘hart en ziel’ wil ik afsluiten met deze mooie tegeltjeswijsheid:
‘Het is onmogelijk’, zei trots
‘Het is riskant’, zei ervaring
‘Het is zinloos’, zei verstand
‘Ga ervoor’,fluisterde het hart
Hulp nodig bij het maken van een keuze?
Ik ben graag de gps op jouw rotonde. Maak een afspraak voor een gratis intake.
