Een groot deel van de pijn in je hart en hoofd ontstaat door hoe jij reageert op gebeurtenissen in je leven. In de cognitieve gedragstherapie leggen ze het ook weleens uit aan de hand van een G-schema bestaande uit vijf G’s: Gebeurtenis, Gedachten, Gevoelens, Gedrag en Gevolg. Deze vijf G’s staan in deze vaste volgorde. De externe gebeurtenis is wat jij hebt waargenomen met je zintuigen. Dus wat heb je gezien, gehoord, geproefd, geroken, gevoeld (fysiek)? Het waarnemen van deze gebeurtenis zorgt dat jij er bepaalde gedachten over hebt. Die gedachten geven je een bepaald gevoel. Die gevoelens zorgen voor een bepaald gedrag. Het gedrag dat je vertoont, heeft een bepaald gevolg.
Als het een wiskunde formule zou zijn, dan zou het er zo uitzien:
Gebeurtenis + Gedachten + Gevoelens + Gedrag = Gevolg
Gebeurtenis: Waar was de situatie? Wat gebeurde er? Waar was je? Met wie?
Gedachten: Wat ging er door je hoofd? Wat dacht je of wat zei je tegen jezelf? Wat vond je ervan?
Gevoelens: Wat voelde je in mijn lichaam? Welke emoties had je?
Gedrag: Wat deed je? Hoe reageerde je?
Gevolg: Wat was het gevolg van wat je deed? Hoe reageerde de ander vervolgens op jou?
Een hele slimme vraag zou nu zijn: ‘Waar komen je gedachten vandaan?’ Waarom heb jij een andere gedachte over een bepaalde gebeurtenis dan iemand anders? Nadat je bent geboren met een fabrieksinstelling heb jij alle ervaringen en herinneringen vastgelegd op je harde schijf. In het verleden ben je onbewust ‘geprogrammeerd’. Elke gedachte komt voort uit een eerder geprogrammeerde conditionering van je mind. Ongelofelijk hè? De complete programmering bij elkaar noemen we je mindset. In het Nederlands hebben we er eigenlijk niet echt één woord voor.
Eigenlijk moet er tussen het woord Gebeurtenis en Gedachten nog een woord, namelijk Programmering of Conditionering. Dan valt alleen het hele G-schema in duigen. Vooruit, we kunnen ervan maken: Geprogrammeerd. Als jij en ik maar begrijpen wat we ermee bedoelen.
Een voorbeeld uit mijn praktijk. Mindy vertelt over een gebeurtenis en vervolgens hebben wij die samen uitgewerkt volgens de 5 G’s:
Gebeurtenis: “Ik ben op mijn werk en mijn leidinggevende vraagt of ik wil overwerken. Ik had mij juist voorgenomen op tijd naar huis te 
gaan zodat ik gezellig met de kinderen kon eten.
Gedachten: Er gaan meerdere gedachten door mij heen. Ik heb helemaal geen zin om over te werken. Wat als ik ‘nee’ zeg? Dan is hij straks kwaad of heeft het effect op mijn beoordeling. Verdorie, ik had de kinderen beloofd met hen samen te eten. Wat nu?
Gevoelens: Ik ben zo aan het denken dat ik mij helemaal niet bewust ben van mijn lijf. Ja, nu ik er achteraf over nadenk geloof ik wel dat mijn hart sneller ging slaan en dat ik sneller en hoger ging ademhalen. Dat had ik echt niet door. Ik voel wel van alles. Ik ben bang om ‘nee’ te zeggen. Ik ben pissig dat hij dit voor de zoveelste keer zo laat aan me vraagt. Ik voel me gefrustreerd dat ik geen controle over de situatie heb en ik baal dat ik de kinderen wederom moet teleurstellen. Ik wil helemaal niet overwerken, alleen ik ben bang voor afwijzing en tegelijkertijd wil ik graag dat mijn leidinggevende mij aardig blijft vinden en dat het gezellig blijft op de zaak. Hé, dit is meer een gedachte. Toch?
Gedrag: Ik kijk heel vriendelijk naar mijn leidinggevende en zeg: ‘Natuurlijk, geen enkel probleem.’
Gevolg: Ik werk over, mijn leidinggevende wandelt weg en zegt verder niks. Zijn probleem is opgelost. ’s Avonds kom ik doodop thuis,
ben ik chagrijnig en kortaf naar de kinderen waar ik me weer schuldig over voel. Ik warm een kant-en-klaarmaaltijd op in de
magnetron en verdoof mezelf met wat er op dat moment op de televisie is.”
In dit voorbeeld uitgewerkt met de de-vijf-G’s kun je je dus afvragen, hoe Mindy in het verleden geprogrammeerd is geweest, dat ze geen ‘nee’ durft te zeggen tegen haar leidinggevende. Als zij bijvoorbeeld is opgevoed en geprogrammeerd met:
‘Je moet altijd doen wat de baas zegt. Zorg dat je altijd gehoorzaam bent,’ dan ga je wellicht haar gedrag beter begrijpen.
Ongetwijfeld heb jij volop van dit soort voorbeelden. Werk voor jezelf eens een voorbeeld uit op dezelfde manier. Laat vervolgens het schema eens goed tot je doordringen. Dit schema geeft duidelijk aan dat jouw gedachten verantwoordelijk zijn voor het gevolg van jouw gedrag. Dit is waar de wet van de aantrekkingskracht over gaat. Waar je aandacht naar toe gaat, gaat ook je energie naar toe. Dat wat jij denkt, zie je terug in de gevolgen van je gedrag. Wellicht confronterend als je momenteel niet het leven leidt zoals je wilt leiden. Het goede nieuws is dat je niet langer een slachtoffer bent van dit leven. Jij hebt de regie, want als jij je gedachten verandert, verander jij je leven.
“Het probleem is niet het probleem. Het probleem is jouw houding ten opzichte van het probleem. Snappie?”
Captain Jack Sparrow – Pirates of the Carribean
Meer weten over de 5 G’s? Bestel hier het boek of maak een afspraak voor een intakegesprek om te kijken hoe jij weer de regie over je leven krijgt.
